विषयः वील (इच्छापत्र) नबनाएको अपुताली
Check here
बेलायतमा इच्छापत्र (वील) बनाउनै पर्छ, नभए खत्तम हुन्छ भनेर कतिपयले डराउन पनि दिन्छन् । के वास्तवमा इच्छापत्र (वील) नबनाए मरेपछि सम्पत्ति सवै सरकारले लान्छ त ? बाबु बजेका पालामा यस विषयमा खैरेका मुलुकको कानून जान्नै परेन । आफ्नो पालामा बल्ल यो पश्न फरक रूपले आइलाग्यो । के हुनेहो भन्ने डरले सताउनु स्वभाविक पनि हो ।
नेपालबाट बेलायत बसाइँ सर्नेको संख्या ठूलो छ । कतिपय रहनसहनदेखि कारोबार नेपालमा भन्दा फरक भएपनि विस्तारै सिकिँदै छ । मोरगेजको घर लगायत सम्पत्ति पनि जम्मा भैसक्यो । जता बस्यो उतैको जोहो गर्नै पर्यो । मोरगेजको घर तथा सम्पत्तिको विषयका कतिपय कुराका बारेमा नेपालमा भन्दा यहाँ फरक कानूनी ब्यवस्था छ । यस विषयमा जान्नै पर्ने र समयमा नजाने खत्तम हुने एउटा विषय अपुताली सम्बन्धी जानकारी हो । नेपालमा त सम्पत्तिको मालिकको देहावसान (मृत्यू) भएपछि सम्पत्ति के हुन्छ भन्ने विषयमा मुलुकी ऐनको अपुतालीको महलले ब्यवस्था गरेको छ । नेपाली भाषामा पढ्न सजिलै हुन्छ । त्यसमा पनि पुस्तौदेखिको चलन भएको हुनाले दाजुभाइ इस्टमित्रलाइ धेरै थाहा हुन्छ । त्यत्ति समस्या पर्दैन र वकीलकहाँ जनुपर्ने अवस्था विरलै मात्र पर्छ । यो खैरेका मुलुकमा कुन कानूनमा कता के के लेखेको छ जान्न समस्यै छ । अझ घरमुलीले ब्यवहार हेर्ने हाम्रो चलन छ । एकै पटक आइपरेपछि महिला र केटाकेटीले त झन कता के गर्लान भन्ने अर्को पिरलो ।
मैले त इच्छापत्र पनि बनाएको छैन, घर पनि अफ्नै नाममा मात्र छ । इच्छापत्र (वील) नबनाइ मरियो भने के हुन्छ त भन्ने खुलदुली भैरह्यो र यस बारे बुझ्न करै लाग्यो । मलाइ जस्तो खुल्दुली अरूलाइ हुन्छ कि हुन्न भन्ने चाहीँ थाहा भएन । तर, मनका कुरा सल्लाहा गर्दा के नै विग्रला र भन्ने लागेर यो पत्र लेख्दै छु ।
बेलायतमा पनि इंगल्याण्ड, स्कटल्याण्ड र वेल्समा यस विषयको फरक फरक कानूनी ब्यवस्था छ । तर तात्विक भिन्नता भने छैन ।
बेलायतमा कुनै ब्यक्ति मर्यो र उसले बाँच्दैमा इच्छापत्र (वील) बनाएको रहेन छ भने २ लाख पचास हजार पाउण्डसम्मको सम्पत्तिको हकमा एउटा ब्यवस्था र त्यस भन्दा बढि सम्पत्तिका लागि थप ब्यवस्था गरिएको छ । २ लाख पचासहजार पाउण्डसम्मको सम्पत्तिमा श्रीमान–श्रीमतीबीच पुरै अपुताली सर्छ । यदि दम्पती नभएमा जिउँदा छोराछोरी र छोराछोरी नभएमा नाति–नातिनामा बरोबरले भागबण्डा लाग्छ । इच्छापत्र (वील) बनाएको छ भने इच्छापत्रमा लेखे बमोजिम हुन्छ ।
हालै इच्छापत्र (वील) सम्बन्धमा पनि बेलायती कानूनमा फेरबदल गरिएकोले यस विषयमा अदालतले गरेको फैसला बेलायती समाजबीच अहिले चर्चामा छ । श्रीमती मिलिटा ज्याक्सनले आफूमरेपछि सवै सम्पत्ति पसुसम्बन्धी च्यारीटीलाइ जाने गरी इच्छापत्र बनाएकी रहिछन् । तर, छोरीले आफ्नो सम्पत्तिबाट केही नपाउने भनेर इच्छापत्रमा जनाएको भए पनि हाइकोर्टले उनीकी छोरी श्रीमती इलोटलाइ एक तीहाइ सम्पत्तिमा अपुताली पाउने निर्णय गरेको छ । श्रीमती ज्यकसनको चाहना विरूध्द उनकी छोरी इलोटले १७ वर्षको उमेरमा आमाले मन नपराएको केटोसँग प्रेम गरेर गएकी हुनाले छोरीलाइ कुनै सम्पत्ती नदिने मनसाय इच्छापत्रमा जनाएकी थिइन ।
हामीलाइ छोराछोरी भन्दा कुकुर विरालोलाइ सम्पत्ती दिने आमाको चाला अचम्म लाग्छ । तर, बेलायती समाजले भने अदालतको फैसलालाइ पो अचम्म मानेको समाचार पढ्दा म तीन छक परेको छु । कुन सभ्य कुन असम्य म अलमलमा परेको छु । सन्तानलाइ माया गरेको राम्रो कि सन्ताललाइ भन्दा कुकुर वरालोलाइ बढि माया गरेको राम्रो ?
नेपालमा त मरेपछिमात्र होइन बाँच्दै पनि स्वास्नी र छोरा–छोरीलाइ खानलाउन नदिए अदालतले नै अंश दिलाइदिने ब्यवस्था छ । तर, यो देशमा उमेर नपुग्दासम्म त केटाकेटीलाइ खानलाउन दिनै पर्छ, उमेर पुगेपछि बाउ–आमाको दायित्व सकिइहाल्छ । यस्तोमा बाउआमा बाचुन्जेल अंश माग्ने र पाउने कुरो त गर्नै परेन । नेपालमा त अझ पैत्रिक सम्पत्तिमा घर ब्यवहार चलाउन आधासम्म त घरमुलिले बेच्न पाउँछ त्यो भन्दा बढि त अंशियाराको अनुमति नलिइ बेचेको खण्डमा पारित भएको राजीनामा पनि बदर हुन्छ ।
इच्छापत्र नबनाए पनि सम्पत्ति पछि के होला भनेर डराइ हाल्नु पर्ने कानूनी ब्यवस्था चाहि यो देशमा पनि रहेनछ भन्ने थाहा पाएपछि म भने ढुक्क भएको छु । इच्छापत्र नबनाएको अवस्थामा भएको सम्पत्ति पहिले त लोग्ने स्वास्नी कै हुँदोरहेछ । दुबैजना नरहे सन्तानहरूमाझ बरोबर भागबण्डा लाग्दो रहेछ । नेपालमा जस्तो विहा भएकी छोरी र विवाह नगरी पैतीस बर्ष नाघेकी छोरी तथा छोराबीचको पच्छपात पनि रहेन छ ।
यस विषमा बेलायती सरकारको वेवसाइटमा गएर आफ्नो परिस्थिति अनुसारको जानकारी लिन सजिलो रहेछ । त्यसका लागि यहाँ क्लिक गर्नुहोस्– Check here »
न वकीलको झन्झट न के होला भन्ने चिन्ता, यो वेवसाइटमा हेरेर ढुक्क भए हुँदोरहेछ ।
मेरो यो गन्थनबाट दिक्क लागेको भए मलाइ माफ गर्नुहोला । कही कतै कसैलाइ सल्लाहा दिन पनि काम लागि हाल्छ कि भनेर यस सम्बन्धमा वेवसाइटमा सजिलै सूचना उपलब्ध रहेछ है भन्न मात्र यो पत्र लेखेको हुँ ।
धन्यबाद |